نقش و جایگاه اقتصادی تعاونی‌ها در برنامه‌ریزی‌های توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: تعاونی‌های صیادی جزیره قشم)

Authors

  • محسن صفایی استادیار شیلات، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
  • محمد محبی استادیار اقتصاد، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
Abstract:

توسعه منابع انسانی در ریشه کنی فقر نقش مهمی دارد. نیمی از جمعیت جهان در نواحی روستایی زندگی می‌کنند که با فقر زیاد، سوء تغذیه و سطح سواد کم دست به گریبان می‌باشند. رفع معظلات این جمعیت عظیم از طریق برنامه‌ریزی آگاهانه و توسعه پایدار است. توسعة پایدار روستایی فرایند ارتقای همه جانبة زندگی روستایی از طریق زمینه سازی و ترغیب فعالیت‌های همساز با قابلیت‌ها و تنگناهای محیط (به مفهوم عام آن) می‌باشد. از اینرو، زمینه سازی های ساختاری در چهار جنبة عام محیطی-اکولوژیک، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی- سیاسی و کالبدی-فضایی می‌تواند به کارکرد مناسب این فرایند بی انجامد. توسعه پایدار روستایی به نوبه خود با مشارکت روستاییان در تصمیم سازی، اجرا، سهم بردن ازمنافع و نظارت و ارزیابی تحقق می‌یابد. از اینرو، تعاونی‌ها بواسطه روح مشارکتی خود، ابزاری جهت توسعه بخش‌های حاشیه‌ای جامعه محسوب می‌شوند. تنوع، اساس ثبات و پایداری است و هر اندازه سیستمی متنوع‌تر گردد، پایداری و پویایی آن در طول زمان و در مکانهای مختلف در مقابل تنشهای درونی و بیرونی نیز حفظ می‌گردد. امروزه تنوع بخشی به اقتصاد روستایی یکی از رویکردهای تحقق توسعه پایدار روستایی است. در سال‌های اخیر، نقش ویژه­ی تعاونی­ها به عنوان یکی از بخش­های بسیار مهم اقتصاد با توجه به ابلاغیه مقام معظم رهبری شکل جدیدتر و جدی­تری به خود گرفته است. بررسی تعاونی­های موجود حکایت از آن دارد که با ساختارهای سنتی موجود نمی­توانند دارای کارایی و اثربخشی و در نهایت کارکرد پویا و مطلوب تضمین کننده بقاء و دوام آن در بلند مدت باشند. تحقیق حاضر با هدف بررسی و مقایسه کارایی و بهره وری تعاونی‌های صیادی مستقر در دو ساحل شمالی و جنوبی جزیره قشم صورت گرفت. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری شامل 13 تعاونی صیادی اعم از فعال و غیر فعال در سطح جزیره قشم بوده است. داده‌های آماری به روش پیمایشی و از طریق تهیه و تکمیل پرسشنامه و مراجعه به اسناد شرکت‌های تعاونی و اداره شیلات و مصاحبه با اعضای تعاونی‌ها و کارشناسان شیلات جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار Spss و Excel صورت گرفت. طبق نتایج تحقیق، حدود 21 درصد از تعاونی‌ها فعال و مابقی تقریباً غیر فعال بودند. میزان کارایی و بهره وری و سرمایه گذاری اولیه تعاونی‌های صیادی سواحل جنوبی بیشتر از تعاونی‌های صیادی سواحل شمالی بود. همچنین، میزان سود ناخالص و خالص تعاونی‌های صیادی سواحل جنوبی از تعاونی‌های صیادی سواحل شمالی بیشتر بود. در تحقیق حاضر مشخص شد که ساختار و عملکرد تعاونی‌های صیادی مستقر در جزیره قشم از ضوابط و قوانین عمومی تعاونی‌ها تبعیت ندارد که این امر بر کارایی و بهره وری آن‌ها تأثیر منفی داشت.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش تعاونیهای پره صیادی در توسعه اقتصاد روستایی مطالعه موردی دهستان دهکاء

رشـد و توسـعه بـخش صیادی همـواره یکی از نمـودها و محـورهـای اسـاسی تـوسعه اقتصادی در نواحی ساحلی به شمار آید و از این رو توسعه این بخش می‌تواند محرکی برای پیشرفت دیگر بخشهای اقتصادی به حساب ‌آید. دهستان دهکاء به واسطه برخورداری از رودخانه، دریا و غیره همواره مهمترین مرکز تولید محصولات کشاورزی و صیادی در شهرستان آستانه اشرفیه بوده، ولی در حال حاضر مشکلات موجود در تعاونیهای پره صیادی موجب ناکارای...

full text

توسعه اکوتوریسم پایدار روستایی با تأکید بر فناوری اطلاعات (مطالعه موردی: جزیره قشم)

اکوتوریسم یکی از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی در نقاط مختلف جهان به شمار می آید که با توجه به مناطق بکر و زیبای گردشگری روستایی می‌تواند به‌عنوان راهکاری اساسی در توسعه پایدار روستایی مطرح گردد. جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس، با برخورداری از جاذبه‌های طبیعی شگفت انگیز و مکان‌های گردشگری منحصربه‌فرد هم‌جوار با سکونت‌های روستایی، مجموعه‌ای کم‌نظیر از گونه اکوتوریسم روستایی را ایجاد کرده است. ...

full text

نقش تعاونیهای پره صیادی در توسعه اقتصاد روستایی مطالعه موردی دهستان دهکاء

رشـد و توسـعه بـخش صیادی همـواره یکی از نمـودها و محـورهـای اسـاسی تـوسعه اقتصادی در نواحی ساحلی به شمار آید و از این رو توسعه این بخش می­تواند محرکی برای پیشرفت دیگر بخشهای اقتصادی به حساب ­آید. دهستان دهکاء به واسطه برخورداری از رودخانه، دریا و غیره همواره مهمترین مرکز تولید محصولات کشاورزی و صیادی در شهرستان آستانه اشرفیه بوده، ولی در حال حاضر مشکلات موجود در تعاونیهای پره صیادی موجب ناکارای...

full text

برنامه‌ریزی توسعه پایدار گردشگری در منطقه خلیج فارس (مطالعه موردی: جزیره قشم)

گردشگری به عنوان یکی از پویاترین فعالیت‌های اقتصادی عصر حاضر، نقش مهمی در توسعه پایدار محلی ایفا می‌کند. این صنعت از طریق ترکیب همزمان منابع داخلی و خارجی، منافع اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی زیادی را برای فضاهای جغرافیایی به همراه دارد. امروزه نهادهای متولی صنعت گردشگری در سراسر دنیا، به امور گردشگری در طبیعت و در ورای آن به لزوم حفظ محیط زیست بیش از هر زمان دیگر اذعان دارند. به طور کل...

full text

بررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی

منطقه آزاد قشم با سابقه تأسیس21 ساله توانسته در زمینه­های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فعالیت­های درخور توجهی داشته باشد. تا قبل از ایجاد منطقه آزاد در جزیره، شاخص­های توسعه (اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست­محیطی) در کمترین مقدار قرار داشت. این پژوهش با هدف بررسی جایگاه مناطق آزاد تجاری جزیره قشم در توسعه پایدار و امنیت اجتماعی انجام شد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده ا...

full text

بررسی نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی با تأکید بر ابعاد اقتصادی، مطالعه موردی: شهرستان فومن

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی با تأکید بر ابعاد اقتصادی، در شهرستان فومن انجام گرفت. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق عبارت است از کلیه سرپرستان خانوار 12 روستای شهرستان فومن که هدف گردشگری هستند. تعداد خانوار شامل 2019 خانوار و جمعیت 12 روستای هدف مطالعه 7256 نفر بودند. روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 29  issue 1

pages  17- 31

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023